صاعقه‌،برقگیر،رعد و برق نویسنده:مرتضی خانی تعداد بازديد :6187 نظرات()

 

صاعقه (رعد و برق)

 

 

بر اثر برخورد ابرهاي داراي بارهاي غير هم نام، واكنش‎هاي الكتريكي شديدي به صورت نور و صداي شديد بنام صاعقه يا رعد و برق توليد مي‎گردد كه با نور و صداي شديد همراه است.

رعد و برق قادر است صدماتي جدي وارد آورد، مي‎تواند به راحتي انسان و يا حيوان را از پاي درآورد، زيرا از جريان الكتريكي بسيار بالايي برخوردار است كه مدت آن كم بوده ولي قدرت آن زياد است.

براساس مطالعات و بررسي‎هاي به عمل آمده توسط متخصصين امر تعداد رعد و برق در هر لحظه در سراسر دنيا بين 1500 تا 2000 بار مي‎باشد. به عبارت ديگر حدود 6000 جرقه الكتريكي در هر دقيقه در دنيا زده مي‎شود. شدت جريان الكتريكي در رعد و برق ممكن است بين 10000 تا 40000 آمپر باشد (درحالي كه حداكثر شدت جريان قابل تحمل معمولاً ازچند صد آمپر تجاوز نمي‎كند).

تخليه بار الكتريكي که از يك ابر به ابر ديگر و يا به زمين بوجود مي ‎آيد، مي‎تواند قلب انسان را از كار بياندازد، شش‎ها را پاره كند و یا سبب سوختگي‎هاي جدي در بدن شود. هوايي كه نور برق از ميان آن مي‎گذرد به شدت گرم مي‎شود. جريان الكتريكي شديد ميزان حرارت هوا را در كانالي كه برق از آن عبور مي‎كند براي مدت يك ميلي‌ثانيه از 30000 درجه سانتيگراد بالاتر مي‎برد. هوايي كه به طور ناگهاني اين ميزان گرم مي‎شود به سرعت منبسط شده و ضربه‎اي به هواي اطراف مي‎زند و امواجي را با فشار بين 10 تا 30 اتمسفر بوجود مي‎آورد. اغلب فلزاتي كه به عنوان وسايل زينتي به كار مي‎روند مانند گردنبند و دست بند نيز مي‎توان هنگام رعد و برق خطرناك باشند. در موقعي كه رعد و برق شديد رخ مي‎دهد بهترين كار براي حفظ سلامتي اين است كه هر نوع وسيله فلزي كه در دست داريد را فوراً رها كنيد و از ريسك كردن بپرهيزيد.

 

 

هشدار هاي لازم:

• از درختان تك و بلند، تپه ‎ها، تيرك‎ها، سيم برق هوايي، فنس ها، لوله‎ هاي فلزي آب، مناطق و علفزار هاي مرطوب و جويبار ها و مكان هاي پر آب و رودخانه ها دور شويد و از آنها فاصله بگيريد. ايستادن زير درخت روي تپه هنگام صاعقه خطرناك‎ترين اقدام است.
• از لبه صخره ها و بلندي قله ها فاصله بگيريد و به ارتفاعات پايين دست فرود آييد.
• به غار هاي عميق پناه ببريد. غار هاي كم عمق مي تواند خطرناك باشد.
• به اشياء فلزي از قبيل كلنگ، باتوم كوهنوردي ، لوازم فني سنگ نوردي، عينك با فريم فلزي و هر وسيله فلزي ديگر دست نزنيد.
• اگر در محوطه اي مسطح هستيد، در محلي باز و بدون درخت ، به حالت خميده دست را روي زانوهاي خود قرار دهيد و باقي بمانيد و در نقاط مرتفع پناه نگيريد .
• اگر لباس‎هاي شما خيس است سعي كنيد آنها را هر چه زودتر خارج كرده و از خود دور كنيد.
• اگر هنگام رعد و برق، احساس كرديد كه موهاي سر يا دست‎هاي شما سيخ شده و يا از سنگ‎ها و تورهاي فلزي اطراف خود صداي وزوز شنيدند و يا بوي اوزون به مشام رسيد، فورا آن محل را ترك كنيد.
• به مكانهاي زير برويد: بين درختان كوتاه در بين درختان بلند ، مكانهاي خشك وبدون گياه.
• طناب هاي را كه به همراه داريد بخصوص اگر خيس و مرطوب شده اند از خود دور كنيد.
• تنها در موارد اورژانس از تلفن همراه استفاده كنيد.
• در هنگام رعد و برق سريعا بر روي زمين نشسته ، دولا شويد. هرگز به طور مستقيم روي زمين دراز نكشيد.
• در هنگام رعدوبرق از تجمع به دور هم خودداري نماييد.
• دستگاههاي الكتريكي خود را خاموش كنيد.

 

 

سوختگي هاي الکتريکي ناشي از رعد وبرق :

عبور جريان الكتريكي و صاعقه از بدن احتمالاً باعث ايجاد جراحتهاي وخيم و حتي مرگ آور مي شود . جريان برق ممکن است از صاعقه ( برق زدگي ) ‌باشد . وقتي جريان برق از نقطه اي وارد بدن مي شود از محل ديگر که در آن بدن با زمين تماس دارد خارج مي شود . نقاط ورود و خروج جريان برق از بدن آسيب مي بيند و آسيب اين نقاط به صورت حفره اي شبيه به محل ورود گلوله به چشم مي خورد . به غير از محل ورود و خروج جريان برق ، ‌بافتهايي که در مسير اين دو نقطه قرار دارند نيز تحت تأثير جريان برق و حرارت توليد شده تخريب مي شوند به طوري که هرچه ولتاژالكتريكي که وارد بدن مي شود بيشتر باشد ، سوختگي ايجاد شده عميق تر و جراحتهاي باقي مانده وخيم تر خواهند بود . علاوه بر اين ،‌ جريان الکتريکي ضمن عبور از بدن در اعصاب ( محيطي و مرکزي ) ، ماهيچه ها و قلب تغييرات شيميايي قابل توجهي ايجاد مي کند و باعث اختلال در واکنش هاي بدن شده و يا به طور کلي باعث توقف آنها مي شود ، در بسياري از موارد اگر چه سوختگي خارجي ( محل ورود و خروج جريان برق ) به طور فريبنده اي کوچک است اما اين مقدار کوچک نبايد پوششي بر آسيب هاي وخيم تر عمقي باشد و ما را به اشتباه بياندازد .

صاعقه يک منبع طبيعي توليد الکتريسيته ( جريان مستقيم با سرعت و ولتاژ فوق العاده زياد ) است که به طور عادي براي رساندن خود به زمين از نزديکترين زائده بلندي که در آن حوالي وجود دارد استفاده مي کند و اگر شخصي در تماس ، يا حتي نزديکي به يک زائده طبيعي مانند درخت ، برج يا دکل باشد صدمه شديدي خواهد ديد . الکتريسيته توليد شده به وسيله برق آسمان عمرش فوق العاده کوتاه است اما مي تواند موجب مرگ آني ( به علت ايست قلبي ، تنفسي ) يا حداقل سبب به آتش کشيدن لباس شخص شود ( اما صدمات بافتهاي عمقي به نسبت سبکتر است ) . بنابراين در زمان رعد و برق بايد به سرعت از محلهاي خطرناک دور شد .

 

 

عوارض تهديد کننده جان مصدوم درصاعقه زدگي :

با ورود جريان برق و صاعقه به بدن در اثر انقباضهاي الکتريکي سفت ( کزازي شکل ) عضلات تنفسي يا آسيب مراکز تنفسي در مغز ( در بصل النخاع ) ايست تنفسي عارض مي شود و پس از مدتي قلب نيز از حرکت مي ايستد . البته اگر جريان برق از خود قلب نيز عبور کرده باشد با ايجاد انقباضات کرمي شکل و غيرمؤثر و اسپاسموديک در بطن ( فيبريلاسيون بطني ) ايست قلبي اوليه خواهيم داشت . پس از ايست قلبي - تنفسي اگر در عرض ۴ تا ۶ دقيقه عمليات احياء شروع نشود مرگ قطعي و حتمي خواهد بود . اما قبل از شروع عمليات احياء ابتدا بايد تماس مصدوم را با جريان برق از بين ببريم .

 

گردآوری: دکتر حمید مساعدیان

 

تاریخ ارسال پست: دو شنبه 29 مهر 1392 ساعت: 16:4

0می پسندم 0نمی پسندم